सिंधुदुर्गात मानव व जंगली प्राणी संघर्षात वाढ झाली असून, जंगली प्राण्यांच्या ३३ जीवघेण्या हल्यात १५ जखमी, ८ जणांचा बळी गेला आणि संसर्गजन्य रोगात १३ जणांचा बळी गेला आहे.
सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात गेल्या काही वर्षात जंगली प्राणी आणि मानव यांच्यातील संघर्षाचे प्रकार वाढत आहेत. गेल्या १३ वर्षात ८ जणांचा बळी गेला आहे तर आतापर्यंत झालेल्या ३३ जीवघेण्या हल्यात १५ लोक मोठ्या स्वरूपात जखमी झाले आहेत. अलीकडेच ग्रामीण भागात वन्य प्राण्यांकडून नागरिकांवर होणाऱ्या हल्ल्यांत मोठी वाढ होत आहे.
कर्नाटकातील दंडेली अभयारण्यातून आलेल्या हत्तींच्या कळपाने मोठ्या प्रमाणात नुकसानीबरोबर प्राणघातक हल्ले केले होते. २००४ पासून आठ जणांचा बळी, तर १५ लोक मोठ्या प्रमाणात जखमी झाले आतापर्यंत जखमी व मृत झालेल्यांची ही आकडेवारी एकूण २३ एवढी आहे. वन विभागाकडून ३५ ते ४० लाखांच्या दरम्यानचा निधी भरपाईपोटी देण्यात आला आहे. हत्ती हा प्राणी दुसऱ्या राज्यातून आला होता. वन विभागासमोर खरे आव्हान हे अन्य वन्य प्राण्यांचे हल्ले रोखण्यावर आहे. यात २००८ पासून वन्य प्राण्यांच्या हल्ल्यांचा विचार करता जीवघेण्या स्वरूपाचे ३० पेक्षा जास्त हल्ले नागरिकांवर झाले आहेत. त्यासाठी जवळपास ८ लाख ९० हजार ६०८ एवढ्या रुपयांचा निधी देण्यात आला आहे.
जिल्ह्यातील बराच ग्रामीण भाग हा डोंगरी असल्याने वन्य प्राण्यांचे मोठे अस्तित्व आढळते. जिल्ह्यात हत्ती, बिबट्या, रानगवा, अस्वल, रानडुक्कर, मगर, अस्वल या प्राण्यांचे हल्ले झाले आहेत. गेल्या १३ वर्षांत सुमारे ३३ हल्ले जिल्ह्यात झालेले आहेत.
किरकोळ स्वरूपाच्या हल्ल्यांचा विचार करता याची संख्या मोठी आहे. जिल्ह्यात गेल्या आठ वर्षांत रानडुकराचे पाच वेळा, बिबट्याचे सहा वेळा, रानगव्याचे दहा वेळा, अस्वलाचे दोन वेळा, रानडुकराचे सहा वेळा, तर मगरीचा दोन वेळा, असे जीवघेण्या स्वरूपाचे हल्ले लोकांवर झाले आहेत.मानवी वस्तीत व शेतात घुसण्याच्या घटनाही यापेक्षा दुपटी व तिपटीने बऱ्याच वेळा घडून आल्या आहेत. जून २१६ पासून तब्बल ५० च्या आसपास मानवी वस्तीत व शेतात घुसून नासधूस करण्याचे प्रकार या वन्य प्राण्यांकडून झाले आहेत. यात नुकसानीचा आकडा दर वर्षाला साडेतीन लाखांच्या पुढेच राहिला आहे.
अलीकडेच दोडामार्ग आणि बांदा परिसरात कॅसनूर फॉरेस्ट डीसीस अर्थात माकड तापाने १३ लोकांचा बाली घेतला आहे. आतापर्यंत या तापाची भीती काही दूर झालेली नाही. माकडांना येणाऱ्या या तापातून माकडांचा बळी जातो आणि लोकवस्तीत मृत झालेल्या माकडावरील गोचिड चावल्यास हा ताप माणसाला येतो. सध्या जिल्ह्यात हा ताप पसरण्याचे प्रमाण वाढले आहे.
मुळात जंगली प्राणी लोकवस्तीपर्यंत येण्याचे प्रमाण हे बेसुमार वृक्ष तोड आणि मायनींग या कारणांमुळे आहे. जंगलातील खाद्यजन्य स्र्तोत नाहीसे झालेत आणि जंगली प्राण्यांना लोकवस्ती गाठावी लागली मात्र याकडे सरेआम दुर्लक्ष केले जात आहे.
